W marcu b.r., w ramach naszego projektu ochrony ptaków w budynkach (finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), powiesiliśmy 50 budek lęgowych dla ptaków, których miejscem gniazdowania są ludzkie budowle.
Wybraliśmy profesjonalnie, solidnie wykonane budki firmy Ussuri. Budki typu A dla wróbli oraz budki dla jerzyków zawisły w kilku lokalizacjach w Warszawie. Najwięcej budek (po kilkanaście) zostało umieszczonych na Urzędzie Dzielnicy Praga Północ, na budynkach w warszawskim ZOO oraz na małej kamienicy na Pradze Południe. Pozostałe budki zawisły na budynku należącym do Zespołu Szkół nr 40 przy ul. Jagiellońskiej na Pradze Północ, na przedszkolu przy ul. Balbinki 1 w Ursusie oraz na prywatnych ścianach i balkonach sympatyków ptaków.
Dziękujemy wszystkim, którzy zechcieli zaprosić jerzyki i wróble do swoich budynków! Szczególne podziękowania należą się Wydziałowi Ochrony Środowiska za sprawne zorganizowanie powieszenia budek lęgowych dla jerzyków na Urzędzie Dzielnicy! Smutno nam trochę, że spośród wszystkich kilkunastu urzędów dzielnic Warszawy, którym proponowaliśmy darmowe budki dla jerzyków i wróbli, tylko Praga Północ zaprosiła ptaki na swój budynek.
Dziękujemy Zespołowi Szkół nr 40 z Pragi oraz przedszkolu nr 200 z Ursusa za pokazanie na własnym przykładzie uczniom i przedszkolakom, że sąsiedztwo ptaków jest czymś wartościowym, o co warto zabiegać wieszając dla nich budki lęgowe.
Jerzyki i wróble niechętnie zasiedlają budki lęgowe. Spośród kilkuset budek dla jerzyków i wróbli zawieszonych w Warszawie znaczna większość od lat jest pusta. W Holandii budki dla jerzyków były zasiedlane dopiero po 5-6 latach. Dlatego żeby przyspieszyć zasiedlenie budek postanowiliśmy zwabić do nich ptaki . W tym celu odtwarzaliśmy w pobliżu budek nagrania głosów tych gatunków. Jerzyki i wróble chętnie gnieżdżą się w koloniach, dlatego liczyliśmy na to, że nagrania głosów innych osobników tego samego gatunku przyciągną je do budek. W przypadku wróbli nie sprawdziło się to. Na Pradze Południe wróbel gnieżdżący się na tym samym budynku co zawieszone budki ignorował je zupełnie. Wolał zagnieździć się w szczelinie pod parapetem. Kiedy zaś usłyszał nagranie głosu innego samca zaatakował odtwarzacz mp3. Zastanawiające jest w tej sytuacji, jest to możliwe, że za jedną rurą spustową lub rynną na budynku może gnieździć się razem, tuż obok siebie, kilka czy kilkanaście par wróbli. Być może znaczenie miał tutaj moment okresu lęgowego wróbli, w którym prowadziliśmy wabienia. Na początku maja, kiedy rozpoczęły się wabienia wróbel na budynku był właśnie w okresie intensywnego karmienia młodych.
Jerzyki przyleciały do Warszawy jak zwykle w pierwszych dniach maja. Kilka dni po ich przylocie zaczęliśmy wabienia do budek na Pradze Południe. Od wczesnego rana do zmroku odtwarzane były głosy stada jerzyków w locie oraz krótkie nagranie pobrane ze strony TP „Bocian”. Zanim rozpoczęto wabienia jerzyki latały kilkadziesiąt, czasem kilkanaście metrów nad budynkiem. Po 7 dniach wabienia (17 maja) jerzyki zaczęły podlatywać bardzo blisko budynku, oblatywać go dookoła. Ósmego dnia zaczęły wchodzić, pojedynczo i w parze …ale niestety nie do budek, ale tuż obok: pod parapety okienek strychowych nad pierwszym piętrem. Chociaż budki były około pół metra obok, jerzyki eksplorowały tylko szpary pod parapetami. Powodowało to wielkie zdenerwowanie wróbla, którego gniazdo było pod jednym z parapetów. Wabienia trwały jeszcze 3 dni. Jerzyki w ciągu dnia wielokrotnie zbliżały się do szpar pod parapetami i kilka razy na dzień wchodziły do nich. Wróbel siadał na budkach lęgowych dla jerzyków zawieszonych w pobliżu jego gniazda, okazywał duży niepokój i bardzo intensywnie śpiewał. W obawie przed zakłócaniem lęgu wróbla przerwaliśmy wabienie jerzyków. Jerzyki wchodziły pod parapety jeszcze przez kilka dni. Potem przestały się zbliżać do tych miejsc. Po kolejnych kilku dniach (25 maja) obserwowaliśmy kopulacje pary wróbli na dachu jednej z budek dla jerzyków. Wszystko wskazuje na to, że wróble nadal korzystają z gniazda pod parapetem. W czerwcu planujemy kolejne wabienia jerzyków, tym razem w innych lokalizacjach.
Tekst i zdjęcie: Dorota Zielińska
Artykuł powstał w ramach projektu „Ochrona ptaków w budynkach” sfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jeśli uważasz, że działalność Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków jest cenna i warta wsparcia, Wpłać darowiznę!