Coraz więcej osób wykonuje opinie ornitologiczne dotyczące występowania ptaków w budynkach. Często osoby te nie znają specyfiki gniazdowania ptaków w budynkach. Ornitologom ze Stołecznego Towarzystwa Ochrony ptaków nie raz zdarzało się rozmawiać z takimi „specjalistami” i uświadamiać ich, gdzie naprawdę gnieżdżą się ptaki w budynkach. Nie raz słyszeliśmy wtedy „Nie wiedziałem…”. Pamiętajmy, że dyplom wyższej uczelni, tytuł doktora, czy doświadczenie terenowe z łąk lub lasów nie są podstawą do zrobienia prawidłowej opinii ornitologicznej dotyczącej ptaków w budynku.
Wielokrotnie podkreślamy, że ptaki gnieżdżą się w budynkach zazwyczaj w miejscach niewidocznych dla ludzkiego wzroku. Gniazd jerzyków, czy wróbli zazwyczaj nie widać. Małe ptaki często są skryte i równie trudno je wypatrzeć, jak ich schowane w zakamarkach gniazda. Do gniazd ptaki często wchodzą przez szczeliny bardzo wąskie i ukryte np. w cieniu parapetu, czy obróbki blacharskiej. Kiedy na pierwszy rzut oka nie widać gniazd, wejść do nich, ani ptaków, a budynek wydaje się gładki – niejeden wykonawca opinii ornitologicznych odpuszcza sobie dłuższe obserwacje, dokładniejsze kontrole. Na podstawie niedokładnych obserwacji powstaje nierzetelna opinia ornitologiczna, w której autor pisze, że można bez przeszkód remontować cały budynek w sezonie lęgowym, bo nie stwierdził ptaków ani ich gniazd. Jeśli ptaki jednak w budynku się gnieżdżą, to taka opinia spowoduje, że najprawdopodobniej zostaną w swoich gniazdach zamurowane w czasie remontu.
Najlepszą odpowiedź na pytanie, w jakich miejscach w budynkach, czy innych budowlach, gnieżdżą się ptaki, daje doświadczenie wielu lat prowadzenia obserwacji. Ponieważ nie każdy je ma, zakładamy na naszej stronie galerię zdjęć miejsc gniazdowania ptaków w ludzkich budowlach. Będzie ona dobrym źródłem wiedzy o gniazdowaniu ptaków w budynkach i innych budowlach. Już teraz w galerii można zobaczyć pierwsze zdjęcia:
Fot. D. Zielińska Niewielkie uszkodzenie kratki zamykającej otwór wentylacyjny umożliwia gnieżdżenie się wróbli w stropodachu.To miejsce gniazdowania już nie istnieje bo budynek został ocieplony. Warszawa ul. Sobieskiego 109 ; 06.2008r.
Fot. D. Zielińska Szczelina dylatacji wydaje się tak wąska, że trudno uwierzyć, że wróble przeciskają się przez nią do gniazda, które ukryte jest głębiej w ścianie. To miejsce gniazdowania już nie istnieje bo budynek został ocieplony. Warszawa, ul. Nowolipki 27; 04.2009r.
Fot. D. Zielińska Wróble chętnie gnieżdżą się w szczelinach za rurami spustowymi (które są niepoprawnie zwane rynnami). Widać tu zestawienie trzech zdjęć przedstawiających trzy różne rury spustowe, z trzech budynków. Te miejsca gniazdowania już nie istnieją bo budynki zostały ocieplone. Warszawa – Ursus, ul. Pużaka 2 i 4 ; 06.2008r.
Fot. M.Luniak Wróble gnieżdżą się w przestrzeni stropodachu. Wchodzą do niego przez otwory wentylacyjne. Chętnie tworzą kolonie. W jednym miejscu może się gnieździć wiele par. Warszawa
Fot. D. Zielińska Dzięcioł wykuł dziuplę w ścianie ocieplonej styropianem. Zajęły ją najprawdopodobniej szpaki. Warszawa, róg ul. Finlandzkiej i Berezyńskiej, 2009.11.20. To samo miejsce również na zdjęciu obok
Fot. D. Zielińska
Fot. Andrzej Król Mazurki w budynku biurowym na warszawskiej Pradze przy ul.Stalowej; bardzo wysokie 1 piętro. Lęgi odbywają się tam corocznie od wielu lat, w 2011 roku również.
Fot. Andrzej Król
Kawki w stropodachu. SSM Kiepury 21-23.
Wróbel buduje gniazdo. SSM Kiepury.
Wróbel karmi młode
Fot. Maria Niemiec Jerzyki wlatujące do gniazda. ul Bohaterów Getta 57
Fot. Maria Niemiec Jerzyki w szczelinach elewacji. Sosnowiec dzielnica Środula, zabudowa wielorodzinna, 2011.05.24, nadal istnieje.
Fot. Maria Niemiec Jerzyki wchodzące do stropodachu
Fot. Maria Niemiec Jerzyki podfruwają do szczeliny. SSM Iweczorka.
Fot. Maria Niemiec Mieszkańcy bloków i szczelin
Fot. Maria Niemiec Jerzyk w szczelinie Wieczorka 2 g
Fot. Ola Trzaska Wróble za blachą na elewacji. Dąbrowa Górnicza ul Krasińskiego 33, zabudowa wielorodzinna, 2011.06.02, termomodernizacja niebawem się rozpocznie.
Fot: Maria Niemiec Jerzyki w szczelinach pod parapetami. Dąbrowa Górnicza ul Piłsudskiego 36, zabudowa wielorodzinna, 2011.07.17, budynek w trakcie termomodernizacji.
Fot. Ola Trzaska Jerzyki w szczelinach między wielkimi płytami. Dąbrowa Górnicza ul Długa 3, zabudowa wielorodzinna, 2011.06.14.
Fot. Maria Niemiec Jaworzno Szczakowa, ul. Wąska 2. Jerzyki pod stropodachem, zabudowa wielorodzinna.
Fot. Maria Niemiec Jaworzno Szczakowa, ul. Wąska 2. „Balet” pod stropodachem, zabudowa wielorodzinna.
Fot. Maria Niemiec Jaworzno Szczakowa, ul. Wąska 2. Jerzyki w stropodachach, zabudowa wielorodzinna.
Fot. Maria Niemiec Jaworzno Szczakowa, ul. Wąska 2. Jerzyk wraca ze stropodachu, zabudowa wielorodzinna
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Dmowskiego 20c. Para wróbli pod parapetem, zabudowa wielorodzinna, termomodernizacja przewidziana na jesień 2012.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Gospodarcza 18-18v. Szczelina pod rynną i jerzyk wlatujący do gniazda, zabudowa wielorodzinna, budynek w trakcie termomodernizacji.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Gwiezdna 4. Kopciuszek przy gnieździe pod podłogą balkonu, zabudowa wielorodzinna, termomodernizacja planowana na 2012.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Gwiezdna 4. Siedlisko pod daszkiem ocieniającym parapet, zabudowa wielorodzinna, termomodernizacja przewidziana w 2012.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Gwiezdna 6. Gniazda oknówek, pod parapetem gniazdo jerzyka, zabudowa wielorodzinna.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Gwiezdna. Jerzyk wchodzący pod daszek, zabudowa wielorodzinna, termomodernizacja przewidziana na rok 2012.
Fot. Maria Niemiec Sosnowiec, ul Słowackiego 52. Gniazdo sikory, zabudowa wielorodzinna, w planach uszczelnienie dylatacji.
Fot. Adam Marasek Gniazdo na wieży na dachu hotelu Marriott w Warszawie, na 170 metrach. Gniazdo zrobione tylko i wyłącznie z materiałów z recyklingu czyli kabelków, opasek plastikowych i nylonowego sznurka, kabelki nawet z wtyczkami, listopad 2012r.
Gołąb forma miejska oraz gniazdo na oknie Zamku w Lidzbarku Warmińskim. Fot. Marek Bebłot (2015)
Kawka przy otworze prowadzoncym do gniazda. Kościuł w Lidzbarku Warmińskim. Fot. Marek Bebłot (2015)
Szpak wchodzący do gniazda z pokarmem na ul. Astronomów 27 w Lidzbarku Warmińskim Fot. Marek Bebłot (2013)
Jerzyk wlatujący z pokarmem do szczeliny z gniazdem Lidzbark Warmiński ul. Astronomów 27 Fot. Marek Bebłot (2013)
Mazurki z materiałem na gniazdo przy szczelinie Lidzbark Warmiński ul. Astronomów 27 Fot. Marek Bebłot (2013)
Zachęcamy do przysyłania nam zdjęć takich miejsc gniazdowania na adres info@stop.most.org.pl . Będziemy je zawieszać w galerii, aby stworzyć jak największą bazę danych o miejscach gniazdowania w ludzkich budowlach. Prosimy o podanie w mailu informacji:
jak mamy podpisać na stronie www autora zdjęcia
jeżeli jest to wiadome, to:
1. jaka jest lokalizacja tego budynku,budowli (miejscowość, ulica, nr domu)
2. jakie jest otoczenie (np. zabudowa jedno-/wielorodzinna, tereny przemysłowe, tereny zielone)
3. data zrobienia zdjęcia
4. czy to miejsce gniazdowania nadal istnieje, jeśli nie, to dlaczego (np. budynek został wyremontowany itd.)
5. jak długo ptaki korzystały z tego miejsca (np. sezon, 2 sezony itd.) i czy miały sukces lęgowy.
Jeżeli tego zdjęcia/miejsca gniazdowania będą dotyczyły jeszcze inne ważne informacje, to również prosimy o ich podanie. Pozwoli to stworzyć cenną bazę informacji dotyczących gniazdowania ptaków w ludzkich budowlach.
Tekst: Dorota Zielińska
Artykuł powstał w ramach projektu „Ochrona ptaków w budynkach” sfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
................................................................... Jeśli uważasz, że działalność Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków jest cenna i warta wsparcia, Wpłać darowiznę!